Thalamus sponsi oft t'Bruydegoms Beddeken
(1623)–Michiel Zachmoorter– Auteursrechtvrij
[pagina 1]
| |
THALAMVS SPONSI. 't Bruydegoms Beddeken Van de Meditatie ende inwendigh Ghebedt, hoe dat het selve gheoeffent moet wesen, ende hoe-men daer door gaen ende over-gaen moet om te comen tot de warachtighe Contemplatie. | |
Eerste deel
Cap. I.
| |
[pagina 2]
| |
ghe jaeren soo flauw, soo cout ende onvolmaeckt worden ghevonden, als sy den eersten dach waren doen sy begonsten; jae dickmaels veel argher verloren hebbende d'eerste viericheydt, soo dat sy nu vande wereltsche menschen niet anders en verschillen dan van cleederen ende in eenige wtwendighe maniere van doen. Ende en verwondert hun niet zonder reden. Want wie en soude hem niet verwonderen siende iemant gheresolveert als eenen leeuw aenveerden eene groote reyse van veel dachvaerden, verstaende dat hy binnen eenen dach, drije ofte vier, sonder moet, macht ende cracht soude ligghen op den wegh sonder voorts sijn reyse te vervolghen? Maer alsmen verstaen soude dat desen mensche reysende niet gheten en hadde, maer gheduerelijck ghevast, soo soude men op-houden van verwonderen. Den Prophete David schrijft tot aen dese reden de oorsaecke dat hy niet voort-ghegaen en was in sijnen wegh, ende sonder cracht ter Ga naar margenoot+aerden bleef ligghende, als hy seyt: Aruit cor meum, quia oblitus sum comedere panem meum. Ick ben gheheel verdrooght gheworden sonder cracht, om dat ick vergheten hebbe mijn broot t'eten. Niemant en twijfelt dat het broot der zielen is dat goddelijck woort, dat Godt in eene reyne | |
[pagina 3]
| |
ghesuyverde ziele deur den middel van, 'tinwendich ghebedt gheduerichlijck is sprekende, waer deur sy ghevoedt, gespijst ende ghesterckt moet worden, sonder het welcke sy moede ende machteloos van hongher moet vergaen, ende daerom soo is ons de heylighe schrifture, ende de heylighe Vaders zoo dickmaels tot een gheduerich ghebedt vermanende, want soo den heylighen Bonaventura is segghende: Arida est omnis religio & ad Ga naar margenoot+ruinam tendens, quae spiritum diuinae suauitatis non quaerit, quae praecipuum conamen ad orationis studium & internae puritatis non intendit: Alle godtvruchticheydt is drooghe ende dorre, ende sal haest te niet gaen die den gheest vande goddelicke soeticheydt niet en soeckt, ende al haere neersticheydt niet en stelt in het vervolghen van het inwendich ghebedt; want daer is datmen smaeckt die soeticheydt vande devotie, daer van den Prophete David deur verbaestheydt is roepende: Quàm magna multidudo Ga naar margenoot+dulcedinis tuae Domine, quam abscondisti timentibus te! Hoe groot is o Heere, de menichvuldicheydt, van uwe soeticheydt, die ghy verborghen hebt aen de ghene die u vreesen? want sy soo overvloedich is dat sy on-wt-spreckelijck is, | |
[pagina 4]
| |
volghende het ghene den heylighen Ga naar margenoot+Gregorius seght: quod per os carnis explicari nequeat, sed nouit solum ille qui accipit; dat sy deur gheenen mont en can wtgheleyt worden, maer alleene bekent is vanden ghenen diese ontfanght. Door desen goddelijcken smaeck is het den mensch ghenoechlijck de werelt ende sy selven te versmaeden, alle tentatien te wederstaen, ende alle teghenspoet te verdraegen, sonder desen troost soo en vinden alle vertrocken persoonen niet dan aerbeydt sonder ruste, aen -vechtinghe sonder toeverlaet, verdriet sonder vertroostinghe, ende de kercken ende Cloosters schijnen hun te wesen droeve ende pijnelijcke karkers. Desen goddelijcken troost en is niemant zoo eyghen als de menschen die hun vande wereldt vertrocken hebben, maer wie hem wilt ghenieten die moet hem bequaem maecken deur het ghebedt, niet dat gheoeffent wordt door de menschen des wereldts, veel sprekende ende lesende alleene met den monde (tot de welcken soude dickmaels moghen gheseyt worden het ghene Christus seyde: Vos adoratis quod Ga naar margenoot+nescitis:Ghy aen-bidt het ghene ghy niet en kent, ende daerom is u herte dickswils verre van my) maer moeten Godt | |
[pagina 5]
| |
leeren bidden te recht, te weten inden gheest ende waerheydt. Want zeer verscheyden moet wesen de maniere van Godt te dienen ende te bidden van dese vertrocken persoonen, ende vande ghemeyne Christenen. Aliorum est, seghtGa naar margenoot+ tot sulcke den heylighen Bernardus, Deum credere, scire, amare, revereri; vestrum est, sapere, intelligere, cognoscere, frui. Wy moeten Godt aen-hanghen, smaecken, ghenieten. Siet hier is gheleghen de faute dat wy den troost Godts niet ghewaer en worden: wou laeten ons ghenoeghen met in Godt te ghelooven, hem te vreesen, met te doene tot sijnder liefden eenighe uytwendighe wercken, als andere goede Christene menschen; ende hoe wel dat het eenighsins smaeckt metten eersten, zoo en can-men daer mede niet versetten de quellinghe ende verdriet, dat ons dickwils van buyten ende van binnen op-valt, ende het ghene ons aen-doet de weder-spannighe natuere, maer hier toe is het van noode Godt wat naerder te comen, om in hem ende met hem te doen dat wy hier deur ons selven niet en vermoghen. Ende daerom den heylighen Bonaventura seght waer in dat gheleghen is | |
[pagina 6]
| |
'tghebedt vande gheestelijcke menschen Ga naar margenoot+Omnis orationis fructus & finis est, Deo inhaerere, & vnum cum eo spirirum fieri, per dep liquefactionem purissimi amoris, & speculationem sincerissimae cognitionis, per obsconsionem in Dei vultu, vbi omnes animae potentiae à suis dispersionibus collectae, & in vnum verum simplissimum bonum fixae in quandam diuinae formationis & aeternae stabilitatis soludinem transformantur: Hier leert desen heylighen Leeraer dat niet ghenoech en is de werelt naer den uytwendighen schijn te verlaeten, maer dat wy ons soo moeten begheven tot het ghebedt dat de vrucht daer af zy, dat wy alle onse affectien afscheydende van alle, tgene dat gheschapen is , uyt pure liefde Godt alleen aen hangen tot dat wy buyten ghesloten hebbende alle menichvuldicheyt, naer alle onse crachten vereenicht zijnde inde eenichepdt onser sielen mogen eenen gheeft met Godt worden, het welck hoe dat allenskens meer ende meer gheschiet, hoe dat de ziele meer vervult wort met den goddelijcken troost, ende haer selfs met alle haere vyanden in Godt alleene machtich wort, daerom plach van dit ghebedt den Abt Nilus te segghen: Vniuersum bellum quod inter nos & daemones conflatur, non est nisi desola oratio- | |
[pagina 7]
| |
ne. Alle de quellinghen die de duyvelen die vertrocken menschen aendoen, en is maer om, 'tgebedt te beletten; want deur dit ist dat sy ontgaen alle sijn stricken, hier deur roepen sy uyt haer alle ghebreken, 'tsaemen, ende vercrijghen , 't zeffens de volcomentheyt alder deughden, want sy crijghen Godt zelve met alle sijne volmaecktheyt ende rijckdom voor inwoonder haerder zielen. Dit is de redene dat ick verscheydelijck versocht gheweest hebbende dat ick met d'occasie die haer presenteerde vande statien vande passie ons Heeren inden ommeganck in onse Prochie inghestelt, niet alleene en soude dienen aende Godtvruchtighe sielen van Meditatien daer toe dienende, het welck ick naer mijn cranck vermoghen ghedaen hebbe, hoe wel vele andere boecken daer af gheschreven hebben, maer noch meer dat ick soude willen beschrijven eenighe maniere die soude moghen dienen aende godtvruchtichste sielen voor leydtsman om den cortsten ende sekersten wegh te vinden om den gheest Godts te moghen vercrijghen, ende om te passeren vande Meditatie tot de ruste vande contemplatie ende vereeninghe van hunnen gheest met Godt. hebbende op dit versoeck langhe ghelet, | |
[pagina 8]
| |
hebbe my verstout te proeven oft ick eenige voldoeninge hier inne aende godtvruchtige zielen soude connen geven, te meer om dat luttel boecken ditte teenemael ende bescheydelijck doen. Want vele sprekende hier af als van eene clare zaecke, toonen wel d'overvloedighe ende vette weyden van desen gheluckighen staet der contemplatie, maer als goede ende ghewoone reysers gaen eenen stap soo ras voor de sielen die noch cranck ende onvervaren zijn, dat sy die laten langhe in vreese ende achterdencken oft sy die sullen derven volghen, ende hoe sy sullen connen daer toe geraecken ende passeren vande meditatie tot de contemplatie, oft ist dat sy dese materie expresselijck handelen, hoe wel dat sy, 't selve wel doen, soo schrijven sy nochtans daer van zoo cort, dat vele niet betrouwende op hun selven ende op het verstant dat sy uyt zoo corte gheschriften haelen, niet en derven bestaen het selve te volghen, te meer om datmen soo luttel leydtsmannen vindt die deur practijque ende oeffeninghe desen wegh kennen, om datse den selven niet ghegaen en hebben, waer deur gheschiet dat sy ghemeynlijck het eynde stellen in het ghene dat maer en dient voor middel, ofte oock maer en is het beghinsel vanden wegh. Dit gheschiet | |
[pagina 9]
| |
om dat sy meynen dat boven de Meditatie, affectien ende aspiratien gheen volmaecktheydt meer te soecken en is, daer inder waerheydt dese oeffeninghen maer en zijn de eerste straeten ende op-ganghen vanden bergh vande volmaecktheydt, noch wel hondert mijlen verre van het eynde, als maer wesende oeffeninghen van het werckelijck leven, ende die ghedaen moghen worden in puere natuere deur natuerlijcke crachten buyten de gratie Godts, jae oock inden staet der sonden: hoe wel dat het seer bequaeme ende proffijtelijcke middelen zijn om sijn zelven op te heffen ende te vervremden vande sonde, ende om te voorderen inde voorseyde gratie Godts. |
|