| |
| |
| |
1
PAULUS a 1 een gevangen CHRISTI JESU, ende 2 Timotheus de broeder, Philemoni den geliefden, ende 3 onsen mede-arbeyder,
| |
2
Ende 4 Appie de geliefde, ende b 5 Archippo onsen 6 medestrijder, ende de gemeynte c die tot 7 uwen huyse is:
| |
3
8 Genade zy u-lieden ende vrede van Gode onsen Vader, ende den Heere Iesu Christo.
| |
4
d Ick dancke mijnen Godt, uwer altijdt gedachtigh zijnde in mijne gebeden:
| |
5
Alsoo ick hoore uwe liefde, ende geloove, welck ghy hebt aen 9 den Heere Iesum, ende tegen alle de 10 heylige:
| |
6
Op dat 11 de gemeynschap uwes geloofs 12 krachtigh worde 13 in de bekentmakinge 14 alles goets, ’t welck in u-lieden is 15 door Christum Iesum.
| |
7
Want wy hebben groote 16 vreughde ende vertroostinge over uwe liefde, dat 17 de ingewanden der heyligen 18 verquickt zijn geworden door u, 19 broeder.[kolom]
| |
8
Daerom hoewel ick groote vrymoedigheyt hebbe 20 in Christo om u te bevelen het gene betamelick is:
| |
9
Soo bidde ick [nochtans] liever 21 door de liefde, daer ick soodanigh een ben, te weten Paulus, een oudt man, ende nu oock 22 een gevangen Iesu Christi.
| |
10
e Ick bidde u [dan] voor 23 mijnen sone, f den welcken ick in mijne banden 24 hebbe geteelt [namelick] Onesimus.
| |
11
Die eertijts 25 u onnut was, maer nu u ende my 26 seer nuttigh: den welcken ick weder gesonden hebbe:
| |
12
Doch ghy, neemt hem, dat is, 27 mijne ingewanden, [weder] 28 aen:
| |
13
Den welcken ick wel hadde willen by my behouden, op dat hy my 29 voor u dienen soude in de banden 30 des Euangeliums:
| |
14
Maer ick en hebbe sonder u goetvinden niets willen doen, op dat 31 uwe goetdadigheyt niet en soude zijn als na 32 bedwangh, maer na vrywilligheyt.
| |
15
Want 33 veellicht is hy daerom 34 voor eenen kleynen tijt 35 [van u] gescheyden geweest, op dat ghy hem 36 eeuwigh soudet weder hebben:
| |
16
[Nu] voortaen 37 niet als een dienstknecht, maer meer dan een dienstknecht, [namelick] 38 een geliefde broeder, insonderheyt my, hoe veel meer dan u, beyde 39 in den vleesche, ende in den 40 Heere?
| |
17
Indien ghy my dan houdt voor 41 een | |
| |
metgesel, soo neemt hem aen 42 gelijck als my.
| |
18
Ende indien hy u 43 yet verongelijckt heeft, ofte schuldigh is, 44 reeckent dat my toe.
| |
19
45 Ick Paulus hebbe het geschreven met dese mijne hant, ick sal het betalen: op dat ick u niet en segge, dat ghy oock 46 u selven my daer toe schuldigh zijt.
| |
20
47 Ia, broeder, laet my 48 uwer [hier in] 49 genieten 50 in den Heere: 51 ver-[kolom]quickt 52 mijne ingewanden in den Heere.
| |
21
Ick hebbe aen u geschreven, vertrouwende 53 op uwe gehoorsaemheyt, ende ick weet dat ghy doen sult oock boven het gene ick segge.
| |
22
54 Ende bereyt my oock te gelijcke g een herberge: h want ick hope dat ick 55 door uwe gebeden u-lieden 56 sal geschoncken worden.
| |
23
U groeten, i Epaphras mijn medegevangen in Christo Iesu,
| |
24
k Marcus, l Aristarchus, m Demas, n Lucas, mijne mede-arbeyders.
| |
25
De genade onses Heeren Iesu Christi zy 57 met uwen geest. Amen.
De [Sendtbrief] aen Philemon is geschreven van Roomen [ende gesonden] door den huysknecht Onesimum.
| |
Eynde van den Sendtbrief PAULI aen Philemon.
|
-
1
- Namel. te Roomen om Christi sake, Actor. 28.16, 20. Hy verhaelt hier terstont sijne banden om Philemonem te beter te bewegen dit versoeck niet te weygeren.
-
2
- Dese voeght hy dickwils by hem in de opschriften van sijne Sendtbrieven. siet 2.Corinth. 1.1. Philip. cap. 1. vers 1. Coloss. cap. 1. vers 1. 1.Thessal. 1. vers 1. 2.Thessal. 1. vers 1. hier doet hy ’t oock, op dattet voorbidden van twee te meerder kracht soude hebben.
-
3
- Namelick, ofte in het prediken des Euangeliums, ofte dat hy het selve door alle goede diensten hielp bevoorderen, gelijck in sulcken sin oock vrouwen soo genaemt worden, Rom. 16.3.
-
4
- Het is seer gelooflick dat dese geweest is de huysvrouwe van Philemon, die daer by gevoeght wort om dat haer de sake mede aengingh.
-
5
- Dese was een dienaer van de gemeynte tot Colossen, Coloss. 4.17. ende wort hier by gevoeght, op dat hy de versoeninge Onesimi soude helpen voorderen met sijne tegenwoordigheyt ende aensien.
-
6
- Namelick, in dien krijgh, van welcken de Apostel spreeckt 1.Timoth. cap. 1. vers 18. 2.Timoth. 2.3.
-
c
- Rom. 16.5. 1.Corinth. 16.19. Coloss. 4.15.
-
7
- Dit wort verstaen van ’t huys van Philemon, aen wien dese brief voornamelick geschreven is.
-
8
- Dit is de gewoonlicke groetenisse Pauli meest in alle sijne sendtbrieven.
-
d
- 1.Thess. 1.2. 2.Thess. 1.3.
-
9
- Dit moet gevoeght worden met het woort geloove, gelijck de volgende woorden tot het woort liefde.
-
10
- Dat is, geloovige, hier op der aerden noch zijnde, die door het bloet ende den Geest Christi geheylight zijn.
-
11
- D. uw’ geloove, het welck ghy met ons gemeyn hebt. Ofte, de mededeelinge van de vruchten uwes geloofs, voornamelick uwe goetdadigheyt die uyt het geloove spruyt. Siet Hebr. 13.16.
-
12
- D. krachtelick sich betoone door de krachtige werckinge des selven. Siet gelijcke plaetse 1.Cor. 16.9.
-
13
- Gr. erkentenisse, Dat is, op dat allen daer door bekent gemaeckt worde alle dat goet.
-
14
- Dat is, aller Christelicke deughden.
-
15
- Gr. eis, D. in Christum Iesum. Eis voor dia, Dat is, door, gelijck 1.Corinth. 10.2. Want wy hebben niet goets dan door de weldaet Christi ende sijnes Geests, Ioan. cap. 15. vers 5. Of, tegen Christum betoont. Want al het goet dat wy aen de heylige betoonen, reeckent Christus als of het hem gedaen ware, Matth. 25. vers 35, etc.
-
16
- Gr. charan, Dat is, vreughde. Waer voor andere lesen charin, Dat is, aengenaemheyt.
-
17
- Dat is, de herten. Hebr. Siet 2.Corinth. 6.12. ende 7.15. ende hier versen 12, 20. 1.Ioan. 3.17.
-
18
- Gr. tot ruste zijn gebracht, namelick, door uwe weldadigheyt aen haer betoont.
-
19
- Dit vriendelick woort doet hy daer by, om daer mede uyt te drucken de grootheyt van sijne genegentheyt tot hem.
-
20
- D. van wegen mijn Apostel-ampt, daer in my de Heere Christus gestelt heeft, ende ’twelck Christus met sulcke autoriteyt voorsien heeft.
-
21
- Of, om der liefde wille. Dit kan verstaen worden ofte van de liefde Philemonis tot Paulum, ofte Pauli tot hem, het welck ’t waerschijnlickste is. Want dese liefde wort gestelt tegen de autoriteyt.
-
23
- Gr. mijn kint. siet 1.Tim. 1.2, 18. 2.Timoth. 1. vers 2. ende 2.1.
-
f
- 1.Corinth. 4.15. Galat. 4.19.
-
24
- Of, gewonnen, gegenereert, Dat is, door ’t Euangelium hebbe bekeert.
-
25
- Namelick, door sijne ontrouwigheyt, als hy van u wech liep, ende u yet ontdroegh.
-
26
- Het schijnt dat den Apostel siet op sijnen name Onesimus, waer van siet vers 20. welcken hy wel te voren niet en hadde betracht, maer dat nu doet.
-
27
- Dat is, dien ick van herten lief hebbe: Ofte, die my soo lief is als mijn eygen herte.
-
28
- Namel. in genade, ende in uwen dienst.
-
29
- Dat is, in uwe plaetse: als die sijnen dienst houden soude ofse van u selve gedaen ware.
-
30
- Dat is, die ick om des Euangeliums wille lijde.
-
33
- Dit woort en stelt hier niet eenige twijfelachtigheyt, maer versacht het gene geseght wort.
-
34
- Gr. voor een ure, ofte, korte wijle.
-
35
- Alsoo versacht Paulus Onesimi misdaet van wech loopen, om hem te beter met sijnen heere te versoenen.
-
36
- Dat is, alle sijn leven langh. Hebr. Want dewijle hy nu een vroom Christen geworden was, soo en soude hy niet eens dencken om wederom wech te loopen, ofte sijnen heere ontrouw te zijn. Het schijnt dat hy eenighsins siet op de wetten van eeuwige slavernije, Exod. cap. 21. vers 6. Deuter. cap. 15. vers 17.
-
37
- Dat is, niet alleen als een dienstknecht. Want hy en versoeckt hier geen vrylatinge, maer alleen versoeninge.
-
38
- Dat is, als een Christen, die de Christenen behooren lief te hebben, ende die my lief is.
-
39
- Dat is, die aengaende sijnen uyterlicken ende vleeschelicken staet onder u staet, ende u veel dienst sal doen in de dingen die de uyterlicke saken deses levens in den vleesche aengaen.
-
40
- Namelick, die nu oock in den Heere Christum gelooft.
-
41
- Ofte, medegenoot, namelick, in het geloove ende oock in den dienst des woorts.
-
42
- D. gelijck als ghy soudt doen ontrent my selve.
-
43
- Soo versoet hy de misdaet van ontdraginge ofte dieverije, met een gemeyn ende sachter woort, gelijck oock versen 11, 15. Desgelijcks vertroost oock Ioseph sijne broeders, Genes. 45. vers 5.
-
44
- Namelick, als of ick het u schuldigh ware. Hier siet men wat eygentlick beteeckent het woort toereeckenen, dat by gelijckenisse van borghtochte gebruyckt wort in de leere van de rechtveerdighmakinge des menschen voor Godt, Genes. 15.6. Rom. 4.3, etc.
-
45
- Dit is als een hantschrift ofte obligatie, in welcke hy belooft voor Onesimo te betalen de schade die hy sijnen heere gedaen hadde, op dat de versoeninge daerom niet achter en blijve.
-
46
- Namelick, overmits ick door mijne predicatie ende onderwijsinge u tot Christum bekeert ende behouden hebbe: om welcke groote weldaet ghy niet alleen uwe goederen, maer oock u selven my schuldigh zijt. Ende daerom en behoort ghy dese betalinge van my niet te begeeren.
-
47
- Gr. Nai, welck woordeken gebruyckt wort niet alleen om de waerheyt te bevestigen, maer oock om te smeecken: gelijck oock het Hebreeusch woordeken ana, ofte, na, ende het woordeken ey doch, ey lieve, in onse tale. Siet Matth. 15.27. Apocal. 22.20.
-
48
- D. dese vrucht ofte weldaet van u.
-
49
- Hy gebruyckt hier een Griecks woort waer van Onesimus genaemt was, welck is soo veel te seggen als profijtigh, ofte een daer van men vrucht, hulpe, ofte vreught geniet.
-
50
- D. volgens het bevel ende den wille des Heeren: ofte, in des Heeren name, om des Heeren wille, tot welcken hy nu bekeert is.
-
51
- Siet van dese wijse van spreken vers 7.
-
52
- Dit kan verstaen worden, ofte van Paulo selve, ofte van Onesimo, gelijck vers 12.
-
53
- D. dat ghy na my sult luysteren, ende mijn versoeck plaetse geven.
-
54
- Dit doet hy daer by op dat Philemon verstaende dat Paulus selve daer soude komen, te minder dit hem soude weygeren.
-
55
- Die ghy voor mijne verlossinge doet.
-
56
- Sal van Godt uyt genade verlost worden, ende u-lieden gelijck als uyt den doot weder gegeven worden. Siet dergelijcke wijse van spreken Actor. 27.24. Philip. 1.25.
-
i
- Coloss. 1.7. ende 4.12.
-
k
- Actor. 12. versen 12, 25. ende 15.37. Coloss. 4.10. 2.Timoth. 4.11. 1.Petr. 5.13.
-
l
- Actor. 19.29. ende 20.4. ende 27.2. Coloss. 4.10.
-
m
- Coloss. 4.14. 2.Timoth. 4.10.
-
n
- Coloss. 4.14. 2.Timoth. 4.11.
-
57
- Dat is, met u-lieder geest. Siet Galat. 6.18. 2.Timoth. 4.22.
|