21
q Want dien die geen sonde 52 gekent en heeft, r heeft hy 53 sonde voor ons gemaeckt, op dat wy souden worden 54 rechtveerdigheyt Godts 55 in hem.
|
-
1
- D. ons’ swack ende sterflick lichaem, het welck wy op dese aerde dragen, van aerde gemaeckt is, ende met eenen tabernakel ofte hutte wort vergeleken, die men in ’t reysen lichtelick op maeckt, ende in het vertrecken wederom afbreeckt, ofte laet vervallen. siet dergelijcke Iob c. 4. vers 19. 2.Petr. cap. 1. versen 13, 14.
-
2
- Gr. ontbonden, los gemaeckt.
-
3
- Sommige nemen dit voor de hemelsche heerlickheyt, waer mede onse lichamen ten uytersten dage eerst sullen verheerlickt worden. Doch alsoo de Apostel hier merckelick spreeckt van een gebouw ofte huys, het welck wy, na dat desen tabernakel gebroken is, van Godt sullen hebben, ende dat in den hemel, ende soo haest wy uyt dit lichaem gaen woonen, gelijck blijckt uyt versen 6, 8. soo wort het wel soo bequamelick voor de hemelsche heerlickheyt in het gemeyn genomen, waer mede de ziele verciert, ende gelijck als bekleet wort soo haest sy desen tabernakel afleght, ende waer mede het lichaem daer na sal bekleet worden als het uyt den dooden sal opgeweckt zijn. Siet van het eerste Hebr. cap. 11. versen 14, 16. Apoc. 7. vers 14. ende van het andere 1.Corinth. cap. 15. versen 42, 43. Philip. cap. 3. versen 20, 21.
-
c
- Apocal. cap. 3. vers 18. ende 16.15.
-
4
- Namelick, met het ware bruyloftskleet, dat is, die met de gerechtigheyt ende heyligheyt Christi in desen verhuysdagh sullen bevonden worden. Want andere die daer van ontbloot zijn, en hebben dese heerlickheyt niet te verwachten. Andere setten het over, Alsoo, ofte, nademael wy oock bekleet, etc. ende nemen ’t voor een verklaringe van het voorgaende.
-
5
- Dat is, die in dit aerdsch ende sterflick lichaem noch leven.
-
6
- Namelick, door het pack der sonde, ende der verdruckingen.
-
7
- Dat is, geheel ontbloot worden van ons lichaem dat wy nu dragen, om het selve eeuwelick te derven. Ofte, in welcken, namelick, tabernakel zijnde wy niet en willen, etc.
-
8
- Namelick, met de hemelsche heerlickheyt, na de ziele, terstont na de doot, ende na het lichaem, wanneer het ons sal weder gegeven worden ten uytersten dage. Sommige meynen dat Paulus hier soude wenschen te mogen leven in dit lichaem tot dat Christus sal komen om onse lichamen te veranderen, sonder dat wy die behoeven af te leggen: van welcke verborgentheyt gesproken wort 1.Corinth. cap. 15. vers 51. ende 1.Thessal. cap. 4. vers 17. Doch dit en is niet waerschijnlick, alsoo hy vers 8. seght, dat hy liever heeft uyt het lichaem te gaen uytwoonen, namelick, voor eenen tijt, ende by den Heere in te woonen.
-
d
- Rom. 8.11. 1.Cor. 15.53.
-
9
- Dat is, de sterflickheyt daer ons lichaem nu mede beswaert is, ende in het graf beswaert blijft.
-
10
- Dat is, van de salige onsterflickheyt geheel wech genomen worde, wanneer namelick Christus het selve weder sal opwecken, ende sijnen verheerlickten lichame gelijckformigh maken, Philip. 3. vers 21.
-
11
- D. tot dese heerlickheyt in onse ziele, ende dese onsterflickheyt in onsen lichame. Gr. gewrocht, ofte, toegemaeckt.
-
e
- Rom. 8.16. 2.Corinth. 1.22. Ephes. 1.13. ende 4.30.
-
12
- Namelick, den Heyligen Geest tot een onderpandt om ons hier van te versekeren. Siet Rom. cap. 8. vers 16. 2.Corinth. cap. 1. vers 22. Ephes. cap. 4. vers 30.
-
13
- Namelick, Iesu Christo, wiens lichamelick aenschouwen ende tegenwoordigheyt wy soo lange moeten derven: gelijck blijckt vers 8. ende verklaert wort Phil. 1.23.
-
f
- 1.Cor. 13.12. 2.Cor. 3.18.
-
14
- Namelick, het welck eygentlick aenneemt, ende sich toe-eygent de dingen die men niet en siet, Hebr. 11.1.
-
15
- Namelick, van de dingen die wy hopen. Siet Rom. 8. vers 24. 1.Cor. 13. vers 12. hoewel daer andersins oock een aenschouwen is des geloofs, Ioan. c. 6. vers 40. ende 8.56.
-
16
- Gr. eergierigh. Siet oock Rom. 15. vers 20.
-
17
- Namelick, by hem in den hemel, gelijck vers 8. Siet Apoc. cap. 7. vers 17. ende 14.4. Ofte, in den lichame, gelijck vers 6.
-
18
- Namelick, van Christo buyten den hemel, terwijle wy noch dit sterflick lichaem dragen, ofte uyt het lichaem, gelijck vers 8.
-
g
- Matth. 25.32. Rom. 14.10.
-
19
- Namelick, niet alleen ten aensien van onse persoonen, maer oock van onse gedachten, woorden, ende wercken, Rom.cap. 2. vers 16. Apocal. 2.23. ende cap. 20. vers 12.
-
h
- Psalm 62.13. Ierem. 17.10. ende 32.19. Matth. 16.27. Rom. 2.6. ende 14.12. 1.Cor. 3.8. Galat. 6.5. Apoc. 2.23. ende 22.12.
-
20
- Nam. tot eene vergeldinge.
-
21
- Namelick, hier in desen leven, ofte terwijle wy dit lichaem dragen.
-
22
- D. den loon des goets, uyt genade.
-
23
- D. den loon des quaets uyt verdienste. Siet van beyde Matth. 25.34, 41. Rom. 6.23.
-
24
- Dat is, dit schrickelick ende vreeselick oordeel des Heeren, waer door wy moeten sorghvuldigh zijn om voor hem altijt oprechtelick te wandelen.
-
25
- Dat is, recommandeeren.
-
26
- Namelick, dat wy trouwe Apostelen Christi zijn, ende dat onse leere een leere is die de herten bekeert.
-
27
- Dat is, alleen in gemaeckte ende opgepronckte wijsen van spreken, ende dergelijcke die wel eenen uytwendigen schijn hebben voor de menschen, maer ’t herte niet en raken.
-
28
- Soo spreeckt den Apostel, als hy hemselven ende sijnen dienst moet prijsen, om dat het uytsinniger ende dwaser lieden werck schijnt te zijn van hemselven te roemen: ende verklaert dat hy dit doet niet om hemselven dese eere te geven, maer om Gode sijne eere te bewaren.
-
29
- Soo spreeckt den Apostel wanneer hy, sonder van hemselven te moeten spreken, sijnen dienst by haer eenvoudelick uytvoert, het welcke hy verklaert oock tot haren besten te strecken. Siet 2.Corinth. 11. versen 1, 16, 17, etc. gelijck oock doorgaens in het twaelfde Capittel.
-
30
- Dit kan verstaen worden, ofte van de liefde daer Christus ons mede lief heeft, ofte van de liefde daer mede wy hem lief hebben, om dat hy hemselven voor ons gegeven heeft, het welck het navolgende vers schijnt mede te brengen, hoewel oock dese onse liefde uyt sijne liefde tegen ons vloeyt.
-
31
- Dat is, besit ons geheel, ende beweeght ons om het selve te doen. Siet oock Actor. 18.5.
-
32
- Dat is, voor vast houden.
-
34
- Nam. die in hem gelooven. Ioan. 3.16. Actor. 10.43. Rom. 3.22. ende 10.4. Hebr. 5.9. ende 10.14.
-
35
- Namelick, om hare sonden te vernietigen.
-
36
- Namel. met hem om door sijnen doot niet alleen vergevinge der sonden ende versoeninge met Godt te verkrijgen, maer oock om de sonde af te sterven, gelijck Rom. 6.6. Hebr. 9.26, 27, 28.
-
k
- Rom. 14.7. Gal. 2.20. 1.Thess. 5.10. 1.Petr. 4.2.
-
37
- Dat is, tot haer selfs gemack, nut, ende eere.
-
38
- D. tot dienst ende eere van dien.
-
l
- Matth. 12.50. Ioan. 15.14. Gal. 5.6. ende 6.15. Col. 3.11.
-
39
- D. na het uyterlick aensien, maeghschap, gestalte, eere, wijsheyt, ofte welsprekentheyt: maer (wil hy seggen) alleen na den geest, dat is, na de geestelicke kracht die in hem is, ende door hem gewrocht wort.
-
40
- Gelijck Paulus getuyght, dat hy oock Christum gesien heeft, 1.Cor. 9.1.
-
41
- Namel. om daer over te roemen, ofte onse achtinge daer door te soecken, gelijck sommige doen.
-
42
- Dat is, waerlick Christum kent, ende met hem vereenight is.
-
43
- Dat is, door de kracht ende den Geest Christi wedergeboren, sonder op die vleeschelicke dingen meer te achten, ofte sijn geluck daer in te soecken, Gal. 6.15.
-
m
- Iesa. 43.18. Apoc. 21.5.
-
44
- Namelick, in het Rijcke Christi: ende hier siet d’Apostel op de beloften Godts, Iesa. 65. vers 17. ende 66.22. daer dese vernieuwinge van alle dingen, die alleen voor Godt geldt, onder het Rijcke Christi belooft wort: waer van een deel nu vervult is in de ware geloovige, die door Godts Geest vernieuwt zijn, ende het overige vervult sal worden in het toekomende leven, na de opstandinge. Siet 2.Petr. 3.13. Apoc. 21.5.
-
45
- Namelick, die dese nieuwe scheppinge aengaen.
-
n
- Col. 1.20. 1.Ioan. 2.2. ende 4.10.
-
46
- Namelick, die in Christum gelooven.
-
47
- Namel. doe wy noch sijne vyanden waren: gelijck Paulus spreeckt Rom. cap. 5. vers 8, etc.
-
o
- Rom. 3. versen 24, 25 Coloss. 1.20.
-
48
- Ofte, hoe dat Godt, etc.
-
49
- Dat is, de uytverkorene ende geloovige door de geheele werelt, gelijck Ioan. cap. 6. versen 33, 51.
-
50
- D. ons toebetrouwt, om het selve in sijnen name te verkondigen.
-
51
- Namelick, door het geloove in Christum ende sijnen bloede, Rom. 3.25.
-
q
- Iesa. 53.9. 1.Petr. 2.22. 1.Ioan. 3.5.
-
52
- D. die van alle sonde vry is geweest, 1.Petr. 2.22.
-
r
- Iesa. 53.12. Rom. 8.3. Galat. 3.13.
-
53
- Dat is, een offerande voor de sonde, gelijck Levit. cap. 7. vers 2. Ofte, sonde, door toereeckeninge van onse sonden, gelijck hy oock geseght wort een vloeck geworden te zijn, Galat. cap. 3. vers 13.
-
54
- Dat is, gerechtveerdight voor Godt: Ofte, dat de rechtveerdigheyt Godts ons soude toegereeckent worden, Rom. 4. versen 4, 5, etc.
-
55
- Namelick, Christo, ten aensien dat wy in hem zijn, ende sijne gerechtigheyt ons wort toegereeckent. Rom. cap. 8. vers 1, etc.
|