14
Ia vervloeckt zy de bedrieger, 62 die een manneken in sijne kudde heeft, ende den Heere belooft ende offert 63 dat verdorven is: want ick ben 64 een groot Koningh, seyt de HEERE der heyrscharen, ende mijn naem is vreeslick 65 onder de Heydenen.
|
-
1
- Siet Iesa. 13.1. ende Zach. 9.1.
-
2
- Tot het volck dat uyt de Babylonische gevangenisse in sijn lant weder gekomen was, zijnde niet alle Ioden, maer oock sommige Israëliten. Siet 1.Chron. cap. 9. op vers 3.
-
4
- Gemeenlick genoemt Malachias.
-
5
- T.w. met verachtsaemheyt: ofte immers uyt swackheyt, of onwetenheyt. And. Indien ghylieden seght.
-
6
- Dat is, waer aen blijckt het, dat ghy ons lief gehadt hebt? wy worden met soo vele tegenspoeden, ja wel met meer, te huys gesocht, dan vele onder de Heydenen, die den waren Godt niet en kennen noch en eeren.
-
7
- Dit is de antwoorde des Heeren op de voorgaende vrage des volcks. Als of hy seyde: Is dat niet een klaer bewijs mijner liefde tegen u-lieden, dat ick uwen vader Iacob verkoren, ende sijnen broeder Esau verworpen hebbe? waer op gevolght is, dat ick u, ende niet Edom, tot mijn volck hebbe aengenomen, ende allerley weldaden bewesen, ende nu tegenwoordelick uyt Babel verlost.
-
9
- D. ick hebbe sijn lant verwoest, ende woest gelaten, ende u-lieden hebbe ick wederom in u vaderlant ende Godtsdienst herstelt. Vergelijckt Ierem. cap. 49. vers 8. ende Ezech. cap. 25. vers 12, etc.
-
10
- Dat is, berghachtigh lant, daer hy in woonde, genoemt Seïr.
-
11
- Dat is, het lant het welck Esau ende sijne nakomelingen vele jaren als hare erve ende eygen lant beseten hebben, sal ick den draken der woestijne te bewoonen geven. siet Ierem. cap. 49. vers 13, etc.
-
13
- Hebr. wy sullen wederkeeren, wy sullen bouwen.
-
14
- Ofte, sy sullen bouwen, maer ick sal afbreken. De sin is, Der Edomiten lant is verwoest, ende het sal eeuwelick woest blijven, sonder weder op te komen.
-
15
- D. men sal haer lant noemen.
-
16
- Of, ’t welck de Heere verfoeyt heeft tot in eeuwigheyt. Siet van het Hebr. woort Mich. cap. 6. op vers 10.
-
17
- T.w. dese verwoestinge Edoms.
-
18
- T.w. van wegen het verdelgen sijner vyanden.
-
19
- Ofte, over de lantpale Israëls. Andre setten dit versken aldus over, ’t Welck uwe oogen sien sullen van de lantpale Israëls af, ende ghylieden sult seggen: De Heere maeckt sich groot. Vergelijckt Psalm 35.26, 27. ende 40.17. ende 70.5. ende 104.1.
-
20
- D. hy is schuldigh sijnen vader te eeren.
-
21
- Hebr. sijne heeren. Siet Genes. cap. 39. op vers 2.
-
22
- D. de eere die men my schuldigh is.
-
23
- D. de vreese die men my schuldigh is.
-
24
- Hy bestraft de Priesters die doe leefden, by name, om dat sy, die van ampts wege schuldigh waren de sonden des volcks wel ernstelick te bestraffen, het selve met een quaet exempel voor gingen.
-
25
- Anders, indien ghylieden seght.
-
26
- Dese snoode priesters en begingen niet alleen grove sonden, maer sy waren in deselve soo verhardt, dat sy’se noch niet en wouden bekennen.
-
27
- D. soodanige offerhanden, die door de wet verboden zijn, Levit. c. 22. vers 20, etc. Deut. 15.21. waer van vers 8. eenige exempelen bygebracht worden.
-
28
- Voor spijse, of, offerhande, die men den Heere offerde op den brand-offer altaer, om door’t vyer verteert te worden. Siet Ezech. 44.7.
-
29
- Niet dat sy dit met uytgedruckte woorden seyden, maer sy bewesen ende deden met der daet blijcken dat dit hare meyninge was.
-
30
-
U, dat is, uwen altaer. Die de heylige dingen van Godt ingestelt veracht, die veracht Godt selfs.
-
31
- D. des Heeren altaer. Siet d’aent. Ezech. 41. op vers 22. ende 44.16. Vergelijckt 1.Corinth. 10. vers 21.
-
32
- D. niet soo hooge te achten, dat wy juyst het alderbeste onser kudden behoeven te offeren, gelijck men eertijts gedaen heeft, doe dien schoonen tempel ende altaer in eere waren.
-
33
- D. een blint beest. siet Levit. 22. versen 20, 22, 25.
-
34
- Ofte, is dat niet quaet?
-
35
- D. een beest dat kreupel, lam, ofte, hinckende is. Deut. 17.1.
-
36
- Te weten, om te offeren.
-
37
- Ofte, is’t niet quaet? Ia het trouwens, het is quaet, dewijle de Heere verboden heeft sulcks te offeren.
-
38
- D. meynt ghy, dat ghy hem een aengenaem geschenck sult brengen, als ghy hem sulck een beest brenght.
-
39
- D. uwen persoon goedertierentlick aennemen? als ghy yets van hem bidt, ofte versoeckt? Siet van dese maniere van spreken Genes. cap. 19. op vers 21.
-
40
- Dit spreeckt de Propheet spotswijse tot de godtloose priesters, als of hy seyde, Versoeckt het eens, ende siet of ghy huychelaers van Godt sult verhoort worden? voor seker neen ghy: dewijle ghy den Heere niet en behaeght, soo en behaeght hem oock u-lieder gebedt niet, noch oock uwe offerhanden.
-
41
- T.w. dat ghy onbetamelicke offerhanden voor den altaer des Heeren gebracht hebt, ende dat oock andere sulcks gedaen hebben, haer wijs makende, dat sulcks geen quaet en was, vers 8.
-
42
- Dat is, sal hy achtinge geven op uwe persoonen, ampten, of gebeden? De sin is, Geensins.
-
43
- Te weten, onder de Priesters: of, onder u alle.
-
44
- Te weten, de deuren des tempels. Siet 1.Chron. 9.26.
-
45
- Als of Godt seyde, En hebbe ick u-lieden uwen arbeyt niet wel vergolden, als ick u de tienden gegeven hebbe, ende noch andere voordeelen ende profijten, als de eerste vruchten, ende deelen der offerhanden, tot u-lieder onderhoudt? Ende even wel zijt ghy soo slof ende onachtsaem in het waer nemen uwes dienstes.
-
46
- Hebr. ende ghylieden en steeckt mijnen altaer niet aen om niet.
-
b
- Iesa. 1.11. Ier. 6.20. Amos 5.21, 22.
-
47
- Te weten, dewijle ghy godtloose, snoode boeven zijt. Siet Iesa. cap. 1. vers 11. Ierem cap. 6. vers 20.
-
48
- Dat is, door de gantsche werelt. Siet Deut. cap. 32. vers 21. ende Psalm 113.3.
-
49
- De sin is, Niet alleen in het Ioodsche lant, maer door de gantsche werelt, sal men my eeren ende aenroepen: het welck ten tijde Christi, ende voorts daer na is volbracht geworden.
-
50
- Dat is, men sal my den rechten Godtsdienst bewijsen: verstaet den innerlicken ende waren Godtsdienst, ende geestelicke offerhanden, die door de ceremonien des Ouden Testaments, welcke hier genoemt staen, afgebeeldet wierden. Vergelijckt Zachar. cap. 14. versen 16, 20.
-
53
- Te weten, om dat sy van de Chaldeen is verstoort geworden: daerom gaven dese sijne Priesters voor, dat men aen den nieuwen altaer, die in de plaetse des ouden was opgericht, soo nauwe niet verbonden en was, nochte schuldigh en was soo nauwe te letten op de offerhanden, of sy volmaeckt of onvolmaeckt, reyn ofte onreyn waren. Siet bov. vers 7.
-
55
- D. wat haer in komen, Dat is, offerhanden die men daer op leght, aengaet, dat is eene verachtsame spijse.
-
56
- De sin is, Ghy hypocriten, Als ghy sulck een mager schaep of geytenbock tot den tempel gedragen hebt, dat men het wel soude konnen wech blasen, so derft ghy u dan noch veynsen, dat ghy moede van het dragen geworden zijt, quansuys soo vett ende soo swaer is het.
-
57
- Hoe moede ben ick geworden van dragen!
-
58
- And. ende ghy hebt hem wechgeblasen, Dat is, veracht: Namelick, Godt. Vergelijckt Psalm 10. vers 5.
-
59
- Tegen het bevel des Heeren, Levit. cap. 22. vers 22.
-
60
- Te weten, sulcken spijs-offer, dat oock niet veel besonders en is. And. ghy brenght my, of offert my sulcks tot een spijs-offer.
-
61
- Te weten, sulck spijs-offer.
-
62
- Die de macht en middel hebbende om Godt een offerhande te doen achtervolgens het bevel sijner wet, sulcks nalaet uyt gierigheyt. Ten brand-offer moest men een manneken brengen, Levit. cap. 1. vers 3.
-
63
- Dat beschadight, ofte gebreckelick is, ofte, een vlecke heeft, ende derhalven niet bequaem ter offerhande.
-
64
- Aldus wort de Heere oock van David genoemt Psalm 47.3. ende derhalven is hy te eeren ende te vreesen boven alle Koningen ende Vorsten. Siet boven vers 8. Siet oock Psalm 48.3. ende Matth. cap. 5. vers 35.
-
65
- Hoe veel te meer behoordet ghylieden, die mijn volck genoemt wort, my te vreesen, te eeren, ende te dienen.
|