| |
| |
| |
Tijt deser Prophetien, versen 1, 17. vervatende een klaeghliedt over Pharaos schricklicken val, van wegen sijnen hooghmoedt, wreetheyt, gedurigh onrustigh woelen, ende beroeren van andere volcken, 2. Item, eene verbloemde beschrijvinge van sijnen ende sijns volcks ondergangh ende nederdalinge tot het geselschap van andere onbesnedene, trotze, ende tyrannige regenten, ende volckeren, 18.
| |
1
HEt gebeurde oock in ’t 1 twaelfste jaer, in de twaelfste maent, op | |
| |
den eersten der maent; [dat] het woort des HEEREN tot my geschiedde, seggende:
| |
2
Menschen kint, heft een 2 klaeghliedt op, over Pharao den Koningh van Egypten, ende seght tot hem; Ghy 3 waert eenen jongen leeuw 4 onder de Heydenen gelijck: ende ghy waert als een a 5 zeedraeck in de zeen, ende 6 braeckt voort 7 in uwe rivieren, ende 8 beroerdet het water met uwe voeten, ende vermodderdet haerlieder rivieren.
| |
3
Alsoo seyt de Heere HEERE; Ick sal daerom mijn b 9 net over u uytspreyden, door eene vergaderinge van 10 vele volcken: die sullen u optrecken in 11 mijn garen.
| |
4
Dan sal ick u 12 laten op het lant, ick sal u henen werpen op het 13 open velt: ende ick sal al het gevogelte des hemels op u doen woonen, ende 14 ’t gedierte der gantscher aerde van u verzadigen.
| |
5
Ende ick sal u vleesch henen geven op de bergen, ende de dalen met uwe 15 hoogheyt vervullen.
| |
6
Ende ick sal het lant, daer in ghy 16 swemmet, van 17 u bloet 18 drencken tot aen de bergen: ende de stroomen sullen van u vervult worden.
| |
7
Ende als ick u sal 19 uytblusschen, sal ick den c hemel 20 bedecken, ende sijne sterren swart maken: Ick sal de sonne met wolcken bedecken, ende de mane en sal haer licht niet laten lichten.
| |
8
Alle 21 lichtende lichten aen den hemel, die sal ick om uwent wille swart maken: ende ick sal eene duysternisse over u lant 22 maken, spreeckt de Heere HEERE.
| |
9
Daer toe sal ick het herte van vele volcken 23 verdrietigh maken: als ick uwe 24 verbrekinge onder de Heydenen sal brengen, in de landen die ghy niet gekent en hebt.
| |
10
Ende ick sal maken dat sich vele volcken over u ontsetten, ende haren Koningen sullen de 25 hayren over u te berge staen, als ick 26 mijn sweert sal 27 swaeijen voor hare aengesichten: ende sy sullen 28 elcken oogenblick tsitteren, een yeder voor sijne 29 ziele, ten dage uwes vals.
| |
11
Want soo seyt de Heere HEERE: Het sweert des Koninghs van Babel sal u over komen.
| |
12
Ick sal uwe 30 menighte vellen door de sweerden der helden, die al te samen de d 31 tyrannighste der Heydenen zijn: Die sullen de 32 hoovaerdije van Egypten verstooren, ende hare gantsche e menighte sal verdelght worden.
| |
13
Ende ick sal alle hare 33 beesten verdoen van by de groote wateren: ende geen menschen 34 voet en 35 salse meer beroeren, noch geen beesten klaeuwen en sullense beroeren.
| |
14
Dan sal ick 36 haerlieder wateren doen 37 sincken, ende ick sal haerlieder rivieren doen gaen als olie; spreeckt de Heere HEERE.
| |
15
Als ick Egyptenlant sal hebben gestelt [tot] eene verwoestinge, ende het lant van sijne volheyt sal 38 woest zijn geworden, als ick geslagen sal hebben alle die daer in [kolom] woonen: Alsoo sullen sy weten, dat ick de HEERE ben.
| |
16
39 Dat is’t klaeghliedt, ende dat sullen sy klaeghlick 40 singen; De 41 dochteren der Heydenen sullen het klaeghlick singen: sy sullen het klaeghlick singen over Egypten ende over hare gantsche menighte, spreeckt de Heere HEERE.
| |
17
Voorts gebeurdet in het twaelfste 42 jaer, op den vijftienden der 43 maent; [dat] het woort des HEEREN tot my geschiedde, seggende:
| |
18
Menschen kint, weeklaeght over de menighte van Egypten, ende 44 doetse neder dalen, (haer, ende de dochteren der 45 prachtige Heydenen,) in de 46 onderste plaetsen der aerde, by de gene die in den kuyl zijn neder gedaelt.
| |
19
47 Boven wien zijt 48 ghy lieflick? daelt neder, ende 49 leght u by de 50 onbesnedene.
| |
20
In het midden der verslagenen van den sweerde sullense 51 vallen: 52 Sy is den sweerde over gegeven; 53 trecktse henen, met alle hare menighte.
| |
21
De 54 machtighste der helden sullen hem, met sijne helpers, 55 toe spreken, uyt het midden der helle: sy zijn neder gedaelt, 56 de onbesnedene liggender, verslagen van den sweerde.
| |
22
Daer is 57 Assur met haren gantschen hoop, 58 sijne graven zijn rontom hem: sy zijn alle verslagen, gevallen door den sweerde.
| |
23
Welcker graven gestelt zijn in de zijden des kuyls, ende haren hoop is rontom haer graf: sy zijn alle verslagen, gevallen door den sweerde; die eenen 59 schrick gaven in den 60 lande der levendigen.
| |
24
Daer is 61 Elam met hare gantsche menighte, rontom haer graf: 62 sy zijn alle verslagen, de gevallene door den sweerde, die onbesneden zijn neder gedaelt tot de 63 onderste plaetsen der aerde; die haren schrick hadden gegeven in den lande der levendigen; nu dragen sy hare schande met de gene die in den kuyl zijn neder gedaelt.
| |
25
In’t midden der verslagenen hebben sy 64 haer een legerstede gestelt onder hare gantsche menighte; rontom 65 hem zijn hare graven; sy zijn alle onbesneden, verslagene van den sweerde, om dat een schrick 66 van hen gegeven is in den lande der levendigen; nu dragen sy hare schande met de gene die in den kuyl zijn neder gedaelt; 67 hy is 68 geleyt in het midden der verslagenen.
| |
26
Daer is 69 Mesech, [ende] Tubal, met hare gantsche menighte; rontom 70 hem zijn hare graven: sy zijn alle onbesneden, verslagene van den sweerde, om datse haren schrick gegeven hebben in den lande der levendigen.
| |
27
Maer sy en liggen niet met de 71 helden, die onder de onbesnedene gevallen zijn: die ter 72 hellen zijn neder gedaelt met hare 73 krijghs-wapenen, ende welcker sweerden 74 men geleyt heeft onder hare hoofden; welcker 75 ongerechtigheyt nochtans op hare | |
| |
76 beenderen is, om dat der helden schrick in den lande der levendigen geweest is.
| |
28
77 Ghy oock sult verbroken worden in het midden der onbesnedenen, ende sult liggen met de verslagene van den sweerde.
| |
29
Daer is 78 Edom, hare Koningen ende alle hare Vorsten; die met haerlieder macht geleyt zijn by de verslagene van den sweerde: die selve liggen met d’onbesnedene, ende met de gene die in den kuyl zijn neder gedaelt.
| |
30
Daer zijn de 79 geweldige van het 80 Noorden, sy alle, ende alle 81 Zidoniers, die met de verslagene zijn neder gedaelt, beschaemt zijnde van wegen haren 82 schrick, [die] 83 uyt hare macht [voort quam,] ende sy liggen onbesneden, by de verslagene van den sweerde, ende dragen hare schande met de gene die in den kuyl zijn neder gedaelt.
| |
31
84 Pharao sal haerlieden sien, ende sich 85 troosten over sijne gantsche menighte: de verslagene van den sweerde Pharao, ende sijn gantsche heyr, spreeckt de Heere HEERE.
| |
32
Want ick 86 hebbe [oock] mijnen schrick gegeven in den lande der levendigen: dies sal hy geleyt worden in ’t midden der onbesnedenen by de verslagene van den sweerde; Pharao ende sijne gantsche menighte, spreeckt de Heere HEERE.
|
-
1
- Na Iojachins wechvoeringe, boven cap. 1. vers 2.
-
3
- Eer uwe macht vermindert was. siet boven 30. op vers 21.
-
4
- Hebr. der Heydenen, of, natien, D. ghy waert onder ofte tegen hen als een jonge leeuw, fier ende wreet. Vergelijckt boven 19.2. etc.
-
5
- Als boven 29.3. Dat is, ghy waert wreet, vreeslick, ende woelende, te lande ende te water.
-
6
- Ghy deed’u her voor, ende braveerdet met u Koninckrijcke, als zijnde machtigh, ende rijck door goede gelegentheyt van wateren.
-
8
- Ofte, vertraptet het water, T.w. van andere volcken, D. haer lant ende handelingen, ghy hebt u over al ingesteken, ende andere volcken beroert, die opruijende tot rebellije, ende haer daer in stijvende.
-
b
- Ezech. 12.13. ende 17.20.
-
9
- Siet bov. 12.13. ende 17.20. Hos. 7. vers 12. met d’aent.
-
10
- Die in’t krijghsheyr der Babyloniers sullen zijn.
-
11
- Ofte, met mijn garen, dat ick over u uytgespreyt hebbe, om u te vangen.
-
12
- Vergel. bov. 29. vers 5. met d’aent.
-
13
- Hebr. aengesichte des velts.
-
14
- Vergel. ond. 39. vers 17. etc.
-
15
- Dit kan men verstaen van Pharao selfs ende sijnen hooghmoedt, vergeleken by het groot lichaem van een zeedraeck, vers 2. of (als andere) sijne verslagene menighte, daer in hy sijne hoogheyt te voren stelde.
-
16
- Met uwe regeeringe nu soo domineert, als een zeedraeck in zee.
-
17
- Van u selfs, ende u verslagen volck.
-
18
- Ofte, te drincken geven.
-
19
- Gelijck men eene keersse, lampe, ofte vyer uytbluscht. Vergel. Iob 18.5, 6. met d’aenteeck. item. 2.Sam. c. 14. vers 7. ende 21.17.
-
c
- Iesa. 13.10. Ioël 2.31.
-
20
- D. de werelt door dit mijn oordeel met schrick vervullen, ende alles als in rouwe setten. Vergel. Iesa.13.10. Ioël c. 2. versen 30, 31. ende boven 31.15. item Genes. 15.12. met de aenteeck.
-
21
- Hebr. lichten des lichts.
-
22
- Ofte, brengen. Hebr. geven, stellen.
-
23
- Ofte, onlustigh, pijnlick, door de tijdinge van den val deses grooten Koninghs, ende ter contrarie, van de verheffinge ende grootheyt des Babyloniers. ’t Hebreeusch woort (anders toorn beteeckenende) wort oock voor verdriet, pijnlickheyt, treurigheyt, onlust, genomen, Psal. 6.8. ende 10.14. ende 31.10. Eccles. 7.3. Ier. 7.19.
-
24
- Siet Ier. 4. op vers 6. D. hier, de tijdinge van uwen ondergangh.
-
27
- Of, swingen, u door mijn sweert slaende ende nedervellende als voor hare oogen, welcks haer eenen grooten schrick sal aenbrengen, als volght.
-
28
- Hebr. sullen in oogenblicken.
-
29
- D. leven, of persoon, voor sich selven: vreesende dat het haer ofte haer leven oock gelden sal. siet Gen. 19. op vers 17. ende 12. op vers 5.
-
d
- Ezech. 28.7. ende 31.12.
-
32
- Ofte, pracht, heerlickheyt, uytnementheyt, als boven dickwils.
-
e
- Ezech. 31.2, 18. ende onder vers 16.
-
33
- Hebr. beest, groot vee, soo datter geene meer aen de groote wateren sullen gaen weyden.
-
35
- De wateren. Vergel. boven vers 2.
-
36
- Der andere volcken, die van Pharao beroert waren, boven vers 2.
-
37
- D. ick sal de beroerten stillen ende de landen in ruste brengen, als ick desen woelwater sal hebben uytgeroeyt, gelijck de wateren bestillen, ende sachte ende klaer gaen, als ’t onweder over, ende de beroerde vuylighheyt neder gesoncken is. Vergel. ond. 34.18.
-
38
- D. ontbloot van alles, waer mede het van Godt te vooren vervult ende verciert was. Vergel. bov. 19.7.
-
39
- In ’t voorgaende verhaelt. siet bov. vers 2.
-
40
- Het woort, singen, is in de sake selfs ingesloten, (siet 2.Chron. 35. vers 25.) gelijck het voorgaende Hebreeusch woort, oock een klaeghliedt beteeckent, waer van de klaeghliederen Ieremie den tijtel voeren.
-
41
- Gelijck de vrouwen te dier tijt plachten triumph ende klaeghliederen te singen. siet Ierem. 9. op vers 17.
-
43
- Verst. der selver twaelfster maent, als vers 1. is uytgedruckt.
-
44
- D. propheteert, seght haer aen, dat se sal uyt haren staet, ende ten grave etc. neder dalen. Siet Ierem. 1. op vers 10. ende Ezech. cap. 3. op vers 18. Sommige verstaen het, als of Godt seyde, Geleytse ten grave, volghtse, gelijck men een lijck doet, met rouwen ende weeklagen, tot een teecken, datse sekerlick daer onder sal.
-
45
- Siet van het Hebr. woort Psal. 8. op vers 2.
-
46
- Hebr. de aerde, of, het lant der benedenheden. Vergelijckt Thren. 3.55. bov. 26. vers 20. ende 31.14. alsoo onder vers 24.
-
47
- D. wien overtreft ghy al in lieflickheyt, of, aengenaemheyt? De sin is, Meent ghy dat ghy schooner ende aengenamer zijt als alle andere Koningen, dat ick u meer soude hebben te verschoonen, als haer? neen (wil Godt seggen) ghy moet’er oock onder, soo wel als sy.
-
49
- Hebr. eygentlick, weest neder geleyt, ofte, gelegen.
-
50
- Siet boven 28. op vers 10. ende c. 31. op vers 18. ende soo van het volgende.
-
51
- Of, liggen, T.w. de Egyptenenaers.
-
52
- Egypten. And. het sweert is gestelt, of, bestelt, T.w. om haer te slaen. Vergel. bov. 30.24, 25.
-
53
- And. sy sullense trecken, sleypen, T.w. na onderen, in’t graf, ende voorts in de plaetse der verstorvene godtloosen.
-
54
- Andere Koningen ende Potentaten, die te voren zijn omgekomen, ende in deselve plaetse henen onder gevaren.
-
55
- Hem, met sijn volck, als verwillekomende, ende sich door sijne aenkomste ende geselschap troostende, gelijck van Pharao geseyt wort, onder vers 31. eene figuerlicke bespottinge. Vergel. Ies. 14.9.
-
56
- And. sy liggen met de onbesnedene.
-
57
- Verst. Assyria, D. de Assyriers, ende principalick den Koningh. siet bov. 31.3. etc.
-
58
- Des Koninghs van Assyrien.
-
59
- Door haren trotz, macht, gewelt, ende overlast: alsoo in ’t volgende, ende bov. 26.17.
-
60
- D. hier op aerden, in desen leven. Siet Iob 28. op vers 13. ende Psalm 27. op vers 13. alsoo in het volgende.
-
61
- Verst. Persia ende Media, ofte, een bysonder lantschap daer in, (siet Gen. 10. op vers 22. ende 14. op vers 1.) ende principalick den Koningh daer van.
-
65
- Den Elamitischen Koningh.
-
66
- Hebr. haerlieder schrick gegeven is, ofte, was.
-
67
- De Elamiter, ofte, Elamitischen Koningh.
-
69
- Siet Gen. 10. op vers 2.
-
70
- Den Koningh van die landen.
-
71
- Die victorieus geweest zijnde, met eere ende macht begraven worden: Dese daerentegen zijn met schande verslagen ende wech gestopt. And. en souden sy (de Egyptenaers) niet liggen by de helden, etc? Immers ja. Want waerom souden sy ’t beter hebben als sulcke helden, die oock al henen onder gevaren zijn?
-
72
- D. ten grave met hare wapenen, maer wijders, na de ziele, in de plaetse der verdoemden.
-
73
- Tot een teecken van hare dapperheyt: als noch hedendaeghs wel gebruycklick is in ’t begraven.
-
74
- Hebr. sy geleyt hebben, als dickwils. D. die men na de gewoonte van dien tijt ende landen, de sweerden onder het hooft leyde, na haren doot, tot een teecken harer dapperheyt.
-
75
- D. straffe harer ongerechtigheyt. siet Lev. 5. op vers 1. ende bov. 18. op vers 20.
-
76
- Die niemant, vermits hare macht ende vreeslickheyt, in haer leven heeft derven roeren, moeten in ende na haren doot de straffe harer ongerechtigheyt dragen, verrottende na den lichaem, ende na de ziele lijdende, met andere onbesnedene ende godtloose.
-
79
- Ofte, Stadthouders, Leenmannen, Vorsten, Princen, siet Ios. cap. 13. vers 21. Hebr. eygentl. overgotene, ofte, gesalfde.
-
80
- Van Syrien, ende daer ontrent, als Tyriers, ende Zidoniers, (als volght) die alle noordwaert van Egypten afgelegen waren.
-
81
- Hebr. Zidonier. Siet boven 28.21.
-
82
- Dien sy anderen hebben aengedaen.
-
83
- Of, van wegen hare macht. Om datse haer door deselve niet hebben konnen salveeren.
-
84
- Vergel. boven vers 21.
-
85
- Als hebbende medegesellen in sijne elende ende schande. Siet boven 31.16.
-
86
- Als of de Heere seyde: ’t Sal mijn tijt oock eens worden, dat ick de werelt door mijne oordeelen verschricke, dan sal ick mijne schricklicke oordeelen over Pharao ende sijn volck gewisselick uytvoeren. And. als ick mijnen schrick, etc. dan sal hy, etc.
|