| |
| |
| |
Ieremia, propheteerende in de gevangenisse soo wel als te voren, wort van de Vorsten, met des Koninghs toelatingh, in eenen diepen modderigen kuyl geworpen, vers 1, etc. maer van EbedMelech, met des Koninghs consent, daer weder uytgetrocken, 7. Zedekia ontbiedt Ieremiam wederom, ende bekomt al deselve antwoorde, 14. beveelt den Propheet, wat hy den Vorsten sal seggen, als sy hem na desen handel vragen, 24. De Propheet blijft gevangen, tot dat Ierusalem was ingenomen, 28.
| |
1
ALs Sephatja de sone Matthans, ende Gedalia de sone Pashurs, ende Iuchal de sone van Selemja, ende Pashur de sone van Malchia, de woorden 1 hoorden, die Ieremia tot 2 al het volck sprack, seggende:
| |
2
Soo seyt de HEERE, a Wie in dese stadt blijft, sal door het sweert, door den honger, ofte door de pestilentie sterven: maer wie tot de Chaldeen uytgaet, die sal 3 leven, want hy sal sijne 4 ziele tot eenen 5 buyt hebben, ende sal leven:
| |
3
Soo seyt de HEERE: Dese stadt sal 6 sekerlick gegeven worden in de hant des heyrs des Koninghs van Babel, dat selve salse innemen:
| |
4
Soo seyden de Vorsten tot den Koningh; Laet doch desen man gedoot worden; want aldus maeckt hy de handen der krijghslieden, die in dese stadt zijn overgebleven, ende de handen des gantschen volcks, 7 slap, alsulcke woorden tot hen sprekende: want dese man en soeckt 8 deses volcks 9 vrede niet, maer het 10 quaet.
| |
5
Ende de Koningh Zedekia seyde: Siet hy is in uwe hant: want de 11 Koningh en soude geen dingh tegen u vermogen.
| |
6
Doe namen sy Ieremia, ende wierpen hem in den 12 kuyl Malchie, des soons 13 Hammelechs, die in den voorhove der bewaringe was, ende sy lieten Ieremia af met zeelen: in den kuyl nu en was geen water, maer slijck: ende Ieremia sonck in den 14 slijck.
| |
7
Als nu Ebed-Melech, de 15 moorman, een 16 der kamerlingen, die doe in des Koninghs huys was, hoorde, datse Ieremia in den kuyl gedaen hadden: (de Koningh nu satt in de 17 poorte Benjamins.)
| |
8
Soo gingh Ebed-Melech uyt den huyse des Koninghs uyt: ende hy sprack tot den Koningh, seggende:
| |
9
Mijn heer Koningh, dese mannen hebben qualick gehandelt in alles dat sy gedaen hebben aen den Propheet Ieremia, dien sy in den kuyl geworpen hebben: daer hy doch 18 in sijne plaetse soude gestorven zijn van wegen den honger, dewijle geen broot meer in de stadt en is.
| |
10
Doe geboodt de Koningh den moorman Ebed-Melech, seggende: Neemt van hier dertigh mannen 19 onder uwe hant, ende 20 haelt den Propheet Ieremia op uyt den kuyl, eer dat hy sterve.
| |
11
Alsoo nam Ebed-Melech de mannen onder sijne hant, ende gingh in des Koninghs huys tot onder de schatkamer, ende nam van daer 21 eenige oude 22 verscheurde ende oude 23 versletene lompen: ende hy lietse met zeelen af tot Ieremia in den kuyl.
| |
12
Ende Ebed-Melech, de moorman seyde tot Ieremia; Leght nu dese oude verscheurde ende versletene lompen onder de 24 oxelen uwer 25 armen, van 26 onder aen de zeelen: ende Ieremia dede alsoo.
| |
13
Ende sy trocken Ieremia by de zeelen, ende haelden hem op uyt den kuyl: ende Ieremia bleef in den 27 voorhove der bewaringe. | |
| |
| |
14
Doe sond de Koningh Zedekia henen, ende 28 liet den Propheet Ieremia tot sich halen, in den 29 derden ingangh, die aen des HEEREN huys was: ende de Koningh seyde tot Ieremia; Ick sal u 30 een dingh vragen, en verheelt geen dingh voor my.
| |
15
Ende Ieremia seyde tot Zedekia; Als ick [het] u verklaren sal, en sult ghy my niet 31 sekerlick dooden? ende als ick u raet sal geven, ghy en sult [doch] na my niet hooren.
| |
16
Doe swoer de Koningh Zedekia aen Ieremia in het verborgen, seggende: [Soo waerachtigh als] de HEERE leeft, die ons dese b 32 ziele gemaeckt heeft, Indien ick u sal dooden, of indien ick u sal over geven in de hant deser mannen, die uwe 33 ziele soecken 34!
| |
17
Ieremia dan seyde tot Zedekia, Soo seyt de HEERE, de Godt der 35 heyrscharen, de Godt Israëls; Indien ghy 36 gewillighlick tot de Vorsten des Koninghs van Babel sult uyt gaen, soo sal uwe 37 ziele leven, ende dese stadt en sal niet verbrant worden met vyer: ende ghy sult leven, ghy, ende u 38 huys.
| |
18
Maer indien ghy tot de Vorsten des Koninghs van Babel niet en sult uyt gaen, soo sal dese stadt gegeven worden in de hant der Chaldeen, ende sy sullense met vyer verbranden: oock en sult ghy van haerlieder hant niet ontkomen.
| |
19
Ende de Koningh Zedekia seyde tot Ieremia: Ick ben bevreest voor de Ioden, die tot de Chaldeen 39 gevallen zijn, dat 40 sy my niet misschien in 41 der selver hant over geven, ende sy den spot met my drijven.
| |
20
Ende Ieremia seyde, Sy en sullen [u] niet over geven: zijt doch gehoorsaem der stemme des HEEREN, na dewelcke ick tot u spreke; soo 42 sal het u wel gaen, ende uwe 43 ziele sal leven.
| |
21
Maer indien ghy weygert uyt te gaen: [soo] is dit het woort, dat de HEERE my heeft doen 44 sien:
| |
22
Siet daer, alle de wijven, die in den huyse des Koninghs van Iuda zijn 45 over gebleven, sullen uytgevoert worden tot de Vorsten des Koninghs van Babel: ende 46 deselve sullen seggen; Uwe 47 vrede-genooten hebben u 48 aengehitst, ende hebben u 49 overmocht, uwe voeten zijn in de 50 modder gesoncken, sy zijn 51 achterwaerts gekeert:
| |
23
52 Sy sullen dan alle uwe wijven, ende alle uwe 53 sonen tot de Chaldeen uytvoeren: oock en sult ghy selfs van hare hant niet ontkomen: maer ghy sult door de hant des Koninghs van Babel gegrepen worden, ende ghy sult dese stadt met vyer 54 verbranden.
| |
24
Doe seyde Zedekia tot Ieremia; Dat niemant en wete van dese woorden, soo en sult ghy niet sterven.
| |
25
Ende als de Vorsten sullen hooren, dat ick met u gesproken hebbe, ende tot u komen, ende tot u seggen; Verklaert ons nu, wat hebt ghy tot den Koningh gesproken? en verheelt het niet voor ons, soo en sullen wy u niet dooden: ende wat heeft de Koningh tot u gesproken?
| |
26
Soo sult ghy tot hen seggen; Ick 55 wierp mijne smeeckinge voor des Koninghs aengesichte neder: dat hy my niet en soude weder laten brengen in Ionathans 56 huys, om aldaer te sterven.
| |
27
Als dan alle de Vorsten tot Ieremia quamen, ende hem vraeghden, verklaerde hy hen, 57 na alle dese woorden, die de Koningh [kolom] geboden hadde: ende sy 58 lieten van hem af, om dat de sake niet en was 59 gehoort.
| |
28
Ende Ieremia bleef in den voorhove der bewaringe, tot op den dagh, dat Ierusalem wert ingenomen: ende hy 60 was’er [noch,] als Ierusalem was ingenomen.
|
-
1
- Siet het vervolgh deser redenen, vers 4.
-
2
- Die tot hem in den voorhof der bewaringe quamen, ende van daer sijne woorden onder al ’t volck verspreydden.
-
3
- Dat is, levendigh blijven, Godt sal maken dat de Chaldeen hem sullen verschoonen, ende het leven (als men seyt) schencken.
-
4
- D. sijn leven. siet Genes. 19. op vers 17.
-
6
- Hebr. gegeven wordende gegeven worden.
-
7
- Siet 2.Sam. 4. op vers 1.
-
8
- Of, voor dit volck geen vrede, maer quaet.
-
9
- D. welvaert, behoudenisse. siet Gen. cap. 37. op vers 14.
-
11
- D. ick. And. de Koningh en is die niet, [die] yets tegen u-lieden soude vermogen.
-
12
- Soeckende hem heymelick om den hals te brengen.
-
13
- Ofte, des Koninghs, als bov. 36. vers 26.
-
14
- Vergel. Ps. 69. vers 3. ende 40.3.
-
15
- Hebr. Cuschi, een vreemdelingh, maer vromer als Ieremie eygen lantslieden. siet Gen. 2. op vers 13. ende 10. op vers 6.
-
16
- Hebr. een man een kamerlingh, ofte, hovelingh. siet Gen. cap. 37. op vers 36.
-
17
- Misschien om gericht te houden, dat men doe gewoon was te houden in de stadtpoorten. Siet Genes. 22. op vers 17. ende vergel. ond. vers 10. misschien oock, om in de belegeringe yets te besichtigen, ofte ergens ordre op te stellen.
-
18
- Daer hy was: vergel. 2.Sam. 2.23. met de aenteeck. als of hy seyde: Hy was doch soo goet als doot, waer toe hem dan dus wreedelick het leven te nemen?
-
19
- Hebr. in uwe hant, D. neemtse met u, onder u beleyt, bevel, tot uwen dienst. siet van dese maniere van spreken 2.Sam. c. 8. op vers 10. alsoo in het volgende vers.
-
20
- Hebr. doet opkomen, opklimmen.
-
21
- Hebr. oude der verscheurde, etc. D. eenige van de oudtste, etc. Vergel. de maniere van spreken met Iudic. 5.29. Prov. cap. 14. vers 1. Ezech. 28.7. etc.
-
22
- T.w. van uytgetrockene, afgeleyde kleederen, als sommige meynen, om dat het Hebr. woort van trecken ende sleepen komt, ofte, versleepte, over hoop, ofte, hier ende daer verworpene lompen.
-
23
- Ofte, verrotte, vervuylde, vergane. Vergel. Iesa. 51.6. alwaer een gelijck woort gebruyckt wort van het vergaen der hemelen.
-
24
- Anders, ellebogen, als Ezech. 13.18.
-
25
- Hebr. handen: een deel voor het geheel, gelijck elders.
-
26
- Dit dede dese vrome man, op dat Ieremia sich door de zeelen, ofte koorden, niet en soude quetsen. Het is aenmerckelick, dat het den Heyligen Geest belieft heeft dit werck, ter eeren van Ebed-Melech, soo omstandighlick te beschrijven.
-
27
- In de plaetse daer hy te voren geweest was. Vergel. boven vers 9.
-
28
- Hebr. nam tot sich, als bov. 37.17.
-
29
- Of, Vorstelicksten, principaelsten, dit kanmen verstaen van de galerije, door dewelcke de Koningh op gingh in des HEEREN huys. siet 1.Reg. 10. vers 5. met de aent.
-
30
- Of, na ’t woort vragen, T.w. des HEEREN. siet Ezech. 3.17. ende cap. 33. vers 7. ende boven 37.17.
-
31
- Hebr. doodende dooden.
-
33
- D. na u leven staen. Siet Exod. c. 4. op vers 19. ende 2.Sam. 4. op. vers 8.
-
34
- Een afgebroken reden, in het eedtsweeren gebruycklick. Verst. daer op, soo doe my Godt soo ende soo, etc. Siet Genes. 14. op vers 23.
-
35
- Siet 1.Reg. 18. op vers 15.
-
36
- Hebr. uytgaende uytgaen sult.
-
37
- D. ghy selfs, uwe persoon sal levendigh blijven, des ghy u sult hebben te verheugen: alsoo vers 20. siet Gen. 12. op vers 5. ende vergel. Genes. 19.20.
-
38
- Dat is, huysgesin, vrouwen, kinderen, etc.
-
42
- Hebr. u sal wel zijn, of, het sal u goet zijn.
-
44
- D. in een Prophetisch gesichte geopenbaert heeft.
-
45
- Ende te voren met Chonia ofte Iojachin niet zijn wech gevoert. Siet 2.Reg. 24.14, 15.
-
46
- Uwe wijven, sullen tot u verwijts wijse, seggen.
-
47
- Hebr. mannen uwes vredes: D. uwe vrienden ofte bondtgenooten, alsoo bov. cap. 20. vers 10.
-
48
- Om te rebelleeren. siet 2.Reg. 24. vers 20. 2.Chro. 36. vers 13. ende bov. 27. op vers 3.
-
49
- Verruckende u, door haren raet ende ophitsinge, van u devoir. Vergel. Obad. vers 7.
-
50
- Ghy hebt u in swarigheyt gebracht, daer uyt ghy u niet en kondt redden. Het kan zijn dat met dese woorden gesien wort op het gene de Koningh aen Ieremia hadde laten geschieden, boven vers 6.
-
51
- Ghy zijt afgeweken van den Koningh van Babel, tegen uwen eedt, 2.Chro. 36.13. Vergel. dese klaghte over Zedekia, met Ies. 8.21. Eenige verstaen het van sijne vrede-genooten, die hem verlaten hebben.
-
52
- Het voorseyde wort tot versterckinge wederhaelt.
-
53
- Van de dochteren, siet ond. 41.10. met d’aenteeckeninge, ende 43.6.
-
54
- D. maken, ofte een oorsake daer van zijn, datse verbrant worde. siet bov. c. 21. vers 10. en 32. vers 29. ende 34.2, 22. Anders, dese stadt sal door ’t vyer verbranden, of, verbrant worden: hoewel ’t Hebr. woort in sulcke beteeckeninge nergens alsoo meer en wort gevonden.
-
55
- Siet bov. cap. 36. op vers 7. D. ick badt ende suppliceerde ootmoedelick.
-
57
- D. op sulcke wijse als de Koningh hem bevolen hadde.
-
58
- Sonder meer met hem te spreken, of, hem yets te doen. Hebr. sy swegen, of, hielden haer stille van hem af. Vergel. 1.Reg. c. 22. op vers 3. ende wijders Psalm 28. op vers 1. ende Iob cap. 13. op vers 13.
-
59
- Dat is, bekent ofte ruchtbaer geworden: sy hadden niets daer van vernomen, ende dien volgens hadden sy geen stoffe om Ieremia wijders te ondersoecken.
-
60
- Siet onder cap. 39. vers 14.
|