| |
| |
| |
De Heere sendt Samuel na Bethlehem tot Isai, om eenen sijner sonen tot Koningh te salven: Samuel voor Saul vreesende, wort van den Heere onderricht, hoe hy sijn saken aenleggen soude, vers 2, etc. Samuel was geneygt Eliab den oudtsten sone van Isai tot Koningh te salven, 6. Maer de Heere geeft hem te kennen, dat hy David, den jonghsten sone van Isai, tot Koningh verkoren hadde, 12. Desen salft Samuel, ende de Geest Godes komt op hem, 13. Maer wijckt van Saul, 14. David wort door den raet der knechten Sauls te hove geroepen, om voor Saul te spelen, 16. Davids lof, 18. Saul bemint hem seer, ende maeckt hem sijnen wapendrager, 21. David speelt voor Saul als de boose geest hem quelde ende ongerust maeckte, 23. [kolom]
| |
1
DOe seyde de HEERE tot Samuel, Hoe lange draeght ghy leet om Saul, dien ick doch verworpen hebbe, dat hy geen Koningh zy over Israël? 1 vult uwen hoorn met olie, ende gaet henen, Ick sal u senden tot Isai den Bethlehemiter, want ick hebbe my eenen Koningh onder sijne sonen uytgesien.
| |
2
Maer Samuel seyde, 2 Hoe soude ick henen gaen? Saul sal het doch 3 hooren ende my dooden: doe seyde de HEERE, Neemt een kalf van de runderen 4 met u, ende seght, Ick ben gekomen om den HEERE 5 offerhande te doen.
| |
3
Ende ghy sult Isai 6 ten offer 7 noodigen, ende ick sal u te kennen geven wat ghy doen sult, ende ghy sult my salven dien ick u seggen sal.
| |
4
Samuel nu dede ’t gene de HEERE gesproken hadde, ende hy quam te Bethlehem. Doe 8 quamen de Oudtste der stadt bevende hem te gemoete, ende 9 seyden, 10 Is uwe komste [met] vrede?
| |
5
Hy dan seyde, [Met] vrede, ick ben gekomen om den HEERE offerhande te doen, 11 heylight u, ende komt met my ten offer: ende 12 hy heylighde Isai, ende sijne sonen, ende hy noodighdese ten offer.
| |
6
Ende ’t geschiedde doe 13 sy inquamen, soo sagh hy 14 Eliab aen, ende 15 dachte, 16 sekerlick is [dese] voor den HEERE, sijn gesalfde.
| |
7
Doch de HEERE 17 seyde tot Samuel, En siet sijn gestalte niet aen, nochte de hooghte sijner stature, want ick hebbe hem 18 verworpen: want het en is niet gelijck de mensche siet, want de mensche siet aen dat voor oogen is, a maer de HEERE siet het herte aen.
| |
8
Doe riep Isai Abinadab, ende hy dede hem voor by het aengesichte Samuels gaen: doch 19 hy seyde, Desen heeft de HEERE oock 20 niet verkoren.
| |
9
Daer na liet Isai 21 Samma voorby gaen: Doch hy seyde, desen en heeft de HEERE oock niet verkoren.
| |
10
Alsoo liet Isai sijn 22 seven sonen voor by het aengesichte Samuels gaen: doch Samuel syde tot Isaï, de HEERE en heeft dese niet verkoren.
| |
11
Voorder seyde Samuel tot Isai, 23 Zijn dit alle de jongelingen? ende hy seyde, De kleynste is noch overigh, ende siet, hy b weydet de schapen: Samuel nu seyde tot Isai, Sendt henen, ende laet hem halen, want wy en sullen niet 24 rontom aensitten tot dat hy hier sal gekomen zijn.
| |
12
Doe sondt hy henen, ende bracht hem in, (hy nu was rootachtigh, mitsgaders schoon van oogen, ende schoon van aensien) ende de 25 HEERE seyde, Staet op, salft hem, want dese is ’t.
| |
13
Doe c nam Samuel den oliehoorn, ende 26 hy salfde hem in ’t midden sijner broederen, ende 27 de d Geest des HEEREN wert veerdigh over David van dien dagh af ende voortaen: daer na stont Samuel op, ende hy gingh na Rama.
| |
14
Ende de Geest des HEEREN | |
[fol. 124v\Goliath. David.]
| |
weeck van Saul: ende 28 een boose geest van den HEERE 29 verschrickte hem.
| |
15
Doe seyden Sauls knechten tot hem: Siet doch, een boose geest 30 Godes verschrickt u.
| |
16
Onse heere segge doch 31 uwen knechten, 32 die voor u aengesichte [staen,] dat sy eenen man soecken, die op de 33 harpe spelen kan: ende het sal geschieden, als 34 de boose geest Godes op u is, dat hy met sijne hant spele, 35 dat het beter met u worde.
| |
17
Doe seyde Saul tot sijne knechten: Siet my doch eenen man uyt, die wel spelen kan, ende brengt hem tot my.
| |
18
Doe antwoordde een van de jongelingen, ende seyde, Siet, ick hebbe gesien eenen sone Isai des Bethlehemiters die spelen kan, ende hy is een dapper heldt, ende een krijghsman, ende verstandigh in 36 saken, ende een schoon man, ende de 37 HEERE is met hem.
| |
19
Saul nu sondt boden tot Isai, ende seyde, Sendt uwen sone David tot my, die by de schapen is.
| |
20
Doe nam Isai 38 eenen ezel met broot, ende eenen lederen sack met wijn, ende een geytenbocksken: ende sondtse door de hant sijnes soons Davids aen Saul.
| |
21
Alsoo quam David tot Saul, ende 39 hy stont voor sijn aengesichte: ende hy beminde hem seer, ende hy wiert sijn wapendrager.
| |
22
Daer na sondt Saul tot Isai, om te seggen: Laet doch David voor mijn aengesichte 40 staen, want 41 hy heeft genade in mijne oogen gevonden.
| |
23
Ende het geschiedde, als de 42 geest Godes over Saul was, soo nam David de harpe, ende hy speelde met sijne hant: 43 dat was Saul eene verademinge, ende het wert beter met hem, ende de boose geest weeck van hem.
|
-
2
- Samuel is hier bevangen geweest met menschelicke vreese, ende uyt bekommernisse vraeght hy den Heere raet, hoe hy sijn bevel bequamelick mochte in het werck stellen, ende het oogenschijnlick perijckel ontgaen.
-
3
- D. vernemen, gewaer worden.
-
4
- Hebr. in uwe hant. Hy wil seggen, hebt een kalf veerdigh, of by der hant.
-
5
- Hebr. te slachten, T.w. een danck-offer.
-
6
- Of, tot de maeltijt, die gehouden wiert, na de gedane offerhande, van dat vleesch dat Gode geoffert was. Ende hier uyt blijckt, dat dit niet geschiet en zy ten huyse van Isai, want niemant wort ter maeltijt in sijn eygen huys genoodight.
-
8
- Hebr. beefden hem te gemoete. Vergel. bov. 13.17. onder 21. vers 1. Hos. 11.10.
-
9
- Hebr. seyde, T.w. een uyt aller name.
-
10
- Hebr. Is u komen vrede? Sy dochten misschien dat Samuel voor Saul vluchtte, vermoedelick gehoort hebbende dat Saul op hem vertoornt was, om dat hy hem hadde aengeseyt, dat Godt hem van het Koninckrijcke verstooten hadde: ofte misschien besorghden sy, datse een groote sonde begaen hadden, welcke de Propheet haer quam openbaren, ende om haer de straffe Godes daer over te verkondigen.
-
11
- D. bereyt ende schickt u daer toe, als dat betaemt. siet Exod. 19.10, 14, 15.
-
12
- D. hy beval niet alleen Isai, maer oock sijne sonen, dat sy haer souden heyligen. Sonder twijffel heeft Samuel den Isai te gelijcke geopenbaert, dat hy van Godt gesonden was, om een van sijne sonen tot Koningh in Sauls plaetse te salven, als blijckt uyt de naestvolgende versen.
-
13
- T.w. de sonen van Isai, die d’een voor d’ander na in seker kamer quamen.
-
14
- And. Elihu genoemt, 1.Chron. 27. vers 18.
-
15
- Hebr. seyde, T.w. in sijn herte, doch niet door ingevinge Godes. Samuel aensiende sijn schoonheyt ende grootte, heeft gemeynt dat dit de rechte man was, die de Heere verkooren hadde.
-
16
- D. hy is de man, dien ick tot Koningh salven moet: maer hy heeft hier in gemist, gelijck Nathan, 2.Sam. 7.3. sprekende na sijn eygen gevoelen.
-
17
- T.w. heymelicker wijse, als onder vers 12. ende boven 9.17.
-
18
- D. niet verkoren tot Koningh, ende alsoo versen 8, 9, etc. want van de verkiesinge ter saligheyt en wort hier niet gesproken.
-
a
- 1.Chron. 28.9. Psalm 7.10. Ierem 11.20. ende 17.10. ende 20.12.
-
20
- T.w. tot de Konincklicke weerdigheyt.
-
21
- Anders genoemt Simea, 2.Sam. 13.3. ende 1.Chron. 2.13.
-
22
- Vergel. 1.Chron. 2. op versen 13, 14.
-
23
- Hebr. zijn de jongelingen ge-eyndight?
-
b
- 2.Sam. 7.8. Psalm 78.70.
-
24
- Hebr. omçingelen, omwenden, omkeeren.
-
25
- Te weten, door een heymelicke ende inwendige ingevinge des Heyligen Geests.
-
26
- T.w. na dat hy sijnen vader, hem, ende alle die daer tegenwoordigh waren, den wille des Heeren hier van hadde te kennen gegeven.
-
27
- Siet dergelijcke exempel, Iudic. 13.25. ende 1.Sam. 11.6.
-
d
- Actor. 7.46. ende 13.22.
-
28
- Dit was een dolheyt ofte beroeringe van sinnen, welcke de satan in Saul verweckte, door Godts toelatinge ende regeeringe, daer mede hy Saul rechtveerdelick strafte.
-
29
- Ofte, beroerde hem, maeckte hem ongerust.
-
30
- Van Godt gesonden, om sijn rechtveerdigh oordeel uyt te voeren.
-
32
- D. die tot uwen dienste veerdigh ende bereyt staen.
-
33
- Siet Genes. 4. op vers 21.
-
35
- Dat is, op dat u herte ende gemoedt tot ruste ende stilte kome, de melancolije door de musijcke verdreven, ofte gemindert zijnde.
-
36
- Of, woorden. And. een welsprekende man.
-
37
- D. hy is gezegent ofte geluckigh in alle sijne aenslagen.
-
38
- Hebr. eenen ezel des broots, D. eenen ezel met broot geladen.
-
39
- D. hy bleef te hove in den dienst des Koninghs. Alsoo wert oock het woort staen genomen, vers 22. siet de aent. Deut. 1.38.
-
41
- Siet de aent. op Genes. 18.3.
-
42
- Verst. dien boosen geest, daer van versen 14, 15. gesproken is.
-
43
- D. die verschrickingen, ende quellingen des boosen geestes hielden op, als David speelde. Godt heeft door sijne voorsichtigheyt dese sake alsoo geregeert ende beschickt, op dat David in het hof des Koninghs soude opgetrocken worden, om hem alsoo de bane te openen, ende den wegh te bereyden tot het Koninckrijcke, daer toe hy hem verkoren, ende alreede gesalft hadde.
|