Die ‘identiteit’ is immers geen objectief gegeven maar het product van een subjectieve voorstelling.
Dutch Crossing. A Journal of Low Countries Studies. Vol. 20, no. 1 (Summer 1996). Via ALCS, Dept. of Dutch Studies, University of Hull, Hull HU6 7RX, Groot-Brittannië.
•
Identiteit is ook een belangrijk onderwerp in Presenting the Past: History, Art, Language, Literature, het derde deel in de serie Crossways, én in een overzicht van een aantal lezingen die gehouden werden tijdens de tweede ‘International and Interdisciplinary Conference of Low Countries Studies’ (University College London, 1994). In de opgenomen teksten wordt onderzocht op welke manieren vorm werd gegeven aan het verleden en hoe dit werd gepresenteerd in de geschiedenis, kunstgeschiedenis, literatuur en taalstudie in de Lage Landen. Zo wordt bv. beschreven hoe in het jonge België van de negentiende eeuw getracht werd om door middel van de ‘mythe’ van de Gulden-sporenslag een soort sociale en politieke band te smeden. Uit de historische gebeurtenis wordt een collectief geheugen gedistilleerd. Gevert H. Nörtemann toont in dit stuk aan dat het hier niet louter om een mythe van de Vlaamse Beweging gaat. Er is overigens geen eenduidigheid: zo werd de slag door de liberale journalist en uitgever Lodewijk Opdebeek als een episode in een lange strijd tussen het proletariaat en het kapitaal geïnterpreteerd.
jane fenoulhet & lesley gilbert (ed.). Presenting the Past. History, Art, Language, Literature. Series Crossways Vol. 3, 1996. ISBN 0 9517293 3 0; 335 p. Via Centre for Low Countries Studies, University College London, Gower Street, London WC1E 6BT, Groot-Brittannië.
•
Met zijn boek
The Low Sky: Understanding the Dutch wil de historicus Han van der Horst buitenlanders vertrouwd maken met de moderne Nederlandse maatschappij, want ‘The Netherlands can be a very strange place for newcomers’. De titel van het boek ontleende Van der Horst aan de uitspraak van een Braziliaanse vriend, die een soort ‘vlakheid’ - een wantrouwen tegenover het onconventionele, het verrassende en het avontuurlijke - vaststelde bij een eerste bezoek aan Nederland: ‘You must not stay here. The sky is too low.’ Van der Horst geeft toe dat er inderdaad een overdreven angst voor risico is in Nederland, maar schrijft ook: ‘Countries and peoples have
their own characters, but these cannot be captured in a superficial glance at their folklore.’ Hij verwijst naar de cursussen die het Tropen Instituut in
Amsterdam organiseert: daarin maken buitenlanders kennis met de ‘Dutch way of life’ aan de hand van vijf karakteristieke eigenschappen van de Nederlandse samenleving, die zich als volgt laten omschrijven: egalitair, utilitair, georganiseerd, mercantiel en gesteld op privacy. Van der Horst heeft deze eigenschappen als uitgangspunt genomen voor de structuur van zijn boek. In elk hoofdstuk graaft hij naar de historische wortels van de betreffende eigenschap en geeft hij concrete en vaak geestige praktische voorbeelden. In een zesde hoofdstuk staan de culturele minderheden in Nederland centraal. Deze ‘nieuwe Nederlanders’ zijn immers zozeer een deel geworden van de Nederlandse maatschappij dat ze het gezicht van die maatschappij zijn gaan meebepalen. Door de opname van dit hoofdstuk duidt Van der Horst ook aan dat zijn boek geen statische, algemeen-geldende waarheden bevat: ‘This book is about change. It describes processes. I write this today, tomorrow the Netherlands will be a little different.’
han van der horst, The Low Sky: Understanding the Dutch (vert. Andy Brown). Schiedam / Den Haag: Scriptum / Nuffic, 1996, 299 p.
•
Gedurende de eerste helft van 1997 neemt Nederland het voorzitterschap van de Europese Unie waar. Ter gelegenheid daarvan verscheen